Kobiece i męskie konteksty życia, pod redakcją Katarzyny Uklańskiej i Olgi A. Kotowskiej-Wójcik

Zbiór tekstów "Kobiece i męskie konteksty życia" to kolejna, już siódma publikacja, której podstawą są dyskusje toczące się wokół tematu „Kobieta w nauce”, podejmowanego cyklicznie w Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w ramach działalności Zespołu ds. Dobrych Praktyk.
Jeśli przyjmiemy rozumienie terminu „kontekst” jako zespołu odniesień niezbędnych do zrozumienia utworu literackiego, dzieła naukowego i spojrzymy przez jego pryzmat na problematykę kobiecą i męską, to zauważymy, jak wiele obszarów tematycznych otwiera się dla badawcza. Niezwykle istotny jest również fakt, że bez tego kontekstu nie da się zrozumieć żadnej z płci. To właśnie poszczególne zaangażowania kobiet i mężczyzn w rozmaite, często drobne, aktywności ich definiują. Konsekwentnie wpisując się w nurt rozważań dotyczący (nie)równości płci, staramy się, by prezentowane teksty ukazywały odmienność, a zarazem komplementarność kobiet i mężczyzn. Choć w każdej epoce definiowanie kobiecości i męskości jest nieco odmienne, stała jest relacyjność tych kategorii. Nie można zrozumieć ani poddawać analizie kobiecych czy męskich aspektów realizowania określonych kategorii i ról społecznych bez wskazania na przedstawicieli drugiej z płci. „Mężczyźni i kobiety zostali powołani przez Stwórcę, aby żyć w głębokiej wzajemnej komunii, poznając jedni drugich i składając siebie w darze, działając razem dla wspólnego dobra i uzupełniając się nawzajem dzięki komplementarności cech kobiecych i męskich”.
Najgłębszą prawdę o powyższej relacji uwidaczniają praktyki dnia codziennego przejawiające się w sferze prywatnej i publicznej. W socjologii pojawiła się stosunkowo niedawno kategoria analizy, jaką jest codzienność. Piotr Sztompka postuluje uznanie jej za trzeci paradygmat, obok istniejących już: socjologii normatywnej i socjologii interpretacyjnej. Socjologia normatywna głównym przedmiotem zainteresowania uczyniła strukturę społeczną, interpretacyjna zaś dotyczy przede wszystkim interakcji i działania. Socjologia codzienności skupia się na „sieci wielokierunkowych relacji międzyludzkich”, które sprawiają, że struktura społeczna staje się płynna i zmienna. Co za tym idzie, wspomniana perspektywa pozwala na analizowanie „działania wielości ludzi wobec siebie, w powiązaniu z innymi, w ramach pewnej wspólnej dla działających sytuacji”. Choć redaktorki niniejszej publikacji nie wskazały socjologii codzienności jako paradygmatu wiodącego dla autorów, to jednak sama codzienność – jako kategoria analityczna – znajduje w nich swoje odzwierciedlenie. Staje się to szczególnie wyraźne, jeśli przytoczymy kilka jej atrybutów.
Codzienność realizowana (przeżywana) jest zawsze w relacji do innych jednostek, składają się na nią czynności, które są powtarzalne i rutynowe, rutynowe i nawykowe. Jej podstawą są emocje i cielesność, jest umiejscowiona w przestrzeni, a zdarzenia mają charakter czasowy. Na tę codzienność składają się: przedmioty, otoczenie, obowiązki, wydarzenia odświętne i zwyczajne, sytuacje, relacje z innymi i szereg innych. Sztompka twierdzi, że m.in. takie aktywności ludzkie, jak: konsumpcja, sprawy rodzinne, kapitał społeczny, praca, wiara religijna i emocje, mogą stać się przedmiotem zainteresowania badaczy w ramach socjologii codzienności.
Artykuły zgromadzone i opublikowane w monografii pt. Kobiece i męskie konteksty życia znajdują swoje twarde zaplecze w socjologii, czyniąc przedmiotem rozważań rozmaite aspekty codzienności – moralność, relacje intymne, w tym również miłość oraz randkowanie, ciało, starość i starzenie się, kompetencje i stosunek do pracy oraz aktywność w społeczności lokalnej, przywództwo polityczne i udział w polityce. Każdy z tych niezwykle obszernych tematów został opisany i poddany analizie z perspektywy płci. Cenne wydają się szczególnie te teksty, które kontrastują ich najbardziej charakterystyczne przymioty ze wskazaniem różnic właściwych kobietom i mężczyznom.

(Ze wstępu)

Publikacja dostępna online w formacie pdf (cała oraz poszczególne teksty) w poniższej zakładce: Załączniki