Paulina Horbowicz, Natalia Kołaczek, Iwona Kowal, Anna Olszewska, Mikołaj Sobkowiak, Języki skandynawskie jako drugie. Przegląd badań i perspektywy glottodydaktyczne

W ostatnich latach znacznie wzrosło zainteresowanie nauką języków skandynawskich, co związane jest m.in. z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej i wynikającym z niego ożywieniem stosunków gospodarczych, przejawiającym się w wyjazdach do krajów skandynawskich w celach zarobkowych czy osadzaniu się firm skandynawskich w Polsce. Poza tym zauważyć można znaczny wzrost popularności literatury skandynawskiej – w szczególności kryminalnej – i wynikające z niego coraz większe zainteresowanie kulturą i życiem społecznym krajów skandynawskich. Wiele osób chce zgłębić ich kulturę, poznając język. W Polsce nie oferuje się kształcenia nauczycielskiego na studiach skandynawistycznych, dlatego absolwenci tych kierunków nie posiadają odpowiedniej wiedzy z zakresu glottodydaktyki ani umiejętności ułatwiających nauczanie języka. Nie ma także literatury przeglądowej przedstawiającej badania nad nauką języków skandynawskich, przede wszystkim w języku polskim. Niniejsza monografia ma na celu częściowe uzupełnienie tej luki.
W opracowaniu tym pragniemy skupić się na badaniach dotyczących nauki języka duńskiego, norweskiego i szwedzkiego, gdyż są to języki skandynawskie najlepiej zbadane, nauczane w Polsce jako języki kierunkowe na uczelniach oraz cieszące się największą popularnością wśród osób uczących się języków rzadko nauczanych. Przedstawione zostaną badania obejmujące podstawowe podsystemy języka: fonologię, morfologię, składnię i leksykę. Wnioski z tych badań doprowadzą do zarysowania implikacji dydaktycznych i jednocześnie mogą stać się zaczątkiem do przeprowadzenia nowych badań w obszarach dotychczas niezbadanych lub zbadanych w niewielkim zakresie. Badania zaprezentowane w niniejszym opracowaniu obejmują zarówno naukę języków skandynawskich jako drugich, tj. przyswajanych po opanowaniu języka ojczystego, jak i obcych, nauczanych w instytucjach edukacyjnych. Pierwsze badania nad językami skandynawskimi jako nieprymarnymi przeprowadzane były z udziałem imigrantów – były to zatem klasyczne badania nad nabywaniem języka drugiego. W późniejszym czasie coraz więcej analiz zaczęło dotyczyć nauki języków skandynawskich w różnych kontekstach edukacyjnych i obejmujących różne grupy osób badanych: uczniów w szkołach (np. język szwedzki w Finlandii) czy studentów (w krajach, gdzie nauczane są języki skandynawskie), co odpowiada nauce języków obcych. Obecnie języki skandynawskie niejednokrotnie są dla uczniów językiem trzecim lub kolejnym. W niniejszym opracowaniu używać będziemy, zgodnie z ogólnie przyjętym nazewnictwem w badaniach z tego obszaru, terminu język drugi (oznaczany także w skrócie jako L2, w odróżnieniu od skrótu L1, odnoszącego się do języka ojczystego, zwanego też językiem pierwszym czy językiem natywnym) jako terminu nadrzędnego, obejmującego różne konteksty uczenia się i różne grupy uczących się. Mamy nadzieję, że publikacja poszerzy wiedzę odbiorców na temat rozwoju badań wokół języków skandynawskich jako drugich, ułatwi naukę i nauczanie tych języków oraz posłuży jako impuls do prowadzenia dalszych badań w tym zakresie.

(ze Wstępu)

Publikacja dostępna online w formacie pdf w poniższej zakładce: Załączniki